Gmina Pruszcz położona jest w centralnej części województwa kujawsko – pomorskiego w powiecie świeckim. Jest jedną z dziewięciu gmin wiejskich powiatu świeckiego w skład, którego ogółem wchodzi 11 gmin. Na obszarze gminy zlokalizowanych jest 26 wsi, z których utworzono 20 sołectw.

Siedziba gminny – miejscowość Pruszcz, położona jest w odległości ok. 35 km od Bydgoszczy i ok. 70 od Torunia (stolic województwa) oraz ok. 24 km od Świecia nad Wisłą (siedziby władz powiatowych).

Gmina ma typowo rolniczy charakter, zamieszkuje ją ok. 9500 osób. Zgodnie z Planem zagospodarowania przestrzennego województwa kujawsko – pomorskiego została zaliczona do obszarów chronionych przed użytkowaniem nierolniczym. Przewidziana jest do intensywnej gospodarki rolnej, z wyjątkiem jej wschodniego fragmentu położonego w obszarze doliny Wisły, gdzie proponuje się rolnictwo niekonwencjonalne.

Powierzchnia gminy wynosi 141,96 km2. Wschodni obszar gminy oraz niewielka część północnego fragmentu o łącznej powierzchni ponad 2000 ha objęte są ochroną prawną na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr .92 poz. 880).

Przez obszar gminy przebiegają ważne w skali kraju, szlaki komunikacji kołowej i kolejowej, do których w szczególności należy zaliczyć:

    droga krajowa nr 5 (E – 261), relacji: Świecie nad Wisłą – Bydgoszcz – Poznań – Wrocław – Lubawka (projektowana droga ekspresowa S5),
    droga wojewódzka nr 248, relacji: Zbrachlin – Topolno – Borówno - znaczenia strategicznego,
    linia kolejowa znaczenia państwowego nr 131 (C–E 65), relacji: Tczew – Bydgoszcz – Inowrocław – Chorzów z dwoma stacjami kolejowymi w Pruszczu i Parlinie.
    linia kolejowa znaczenia regionalnego nr 201 Gdynia – Kościerzyna – Maksymilianowo – Bydgoszcz – Nowa Wieś Wielka, jednotorowa, niezelektryfikowana ze stacją w Serocku.

Jednocześnie gmina posiada gęstą sieć drogową w postaci 18 dróg powiatowych i 43 dróg gminnych zapewniających dobrą obsługę większości dużych miejscowości na obszarze gminy.

Miejscowa jednostka samorządu terytorialnego, pragnąc mieć wpływ na rozwój i promocję gminy, uczestniczy w pracach i działaniach szeregu związków ponadgminnych. Między innymi w:

    Związku Gmin Dorzecza Brdy,
    Związku Gmin Wiejskich RP,
    Związku Gmin – Międzygminny Ośrodek Opiekuńczy
    Lokalnej Grupie Działania "Gminy Powiatu Świeckiego"